Bệnh Huyết Khối

Khám ở BV huyện 6 năm nay. Hiện đang dùng thuốc Felodil, canxi, thuốc này uống có ngăn chặn được tai biến không? Loại thuốc nào để phòng ngừa bệnh tai biến mạch máu não? Xin BS cho lời khuyên nên ăn uống như thế nào với tình trạng sức khỏe như vậy?

Tai biến mạch máu não còn gọi là đột quỵ. Những người dễ bị đột quỵ nhất là người lớn tuổi; bị tăng huyết áp; tiểu đường; xơ vữa động mạch; bệnh tim như hẹp 2 lá, rung nhĩ; tăng mỡ máu. Những người thường xuyên hút thuốc lá, nghiện rượu, bị béo phì, ít vận động…, cũng được xếp vào hàng dễ bị đột quỵ.

Ông Lộc không nêu chi tiết bệnh viện huyện đã chẩn đoán bệnh ông là gì. Tuy nhiên, ông đang dùng Felodil. Đây là một loại thuốc hạ huyết áp thuộc nhóm thuốc ức chế kênh canxi. Nên BS tư vấn nghĩ có lẽ ông bị tăng huyết áp. Tuổi cao và tăng huyết áp là 2 yếu tố thúc đẩy tình trạng xơ vữa động mạch tạo thành mảng xơ vữa bám trên thành động mạch. Khi mảng xơ vữa này bị vỡ, tại chỗ vỡ xuất hiện cục máu đông (còn gọi là huyết khối). Huyết khối có thể gây tắc hoàn toàn động mạch não. Hoặc các mảnh nhỏ hơn vỡ ra từ huyết khối hoặc bong ra từ mảng xơ vữa theo dòng máu di chuyển gây tắc những động mạch nhỏ ở xa hơn trong não. Vùng não tương ứng với động mạch bị tắc không được tưới máu nuôi và sẽ chết. Đột quỵ kiểu này gọi là nhồi máu não. Mặt khác, tăng huyết áp lâu ngày còn làm cho thành mạch máu não yếu đi và dễ vỡ, máu từ lòng mạch tràn ra ngoài, chèn vào mô não xung quanh, gây ra đột quỵ kiểu xuất huyết não. Đột quỵ do xuất huyết não thường xảy ra ở người tăng huyết áp không điều trị hoặc điều trị không đúng cách. Triệu chứng của đột quỵ là bệnh nhân đột ngột bị yếu hoặc liệt hẳn một nửa bên người, kèm với méo miệng, nói đớ do yếu hoặc liệt nửa mặt cùng bên. Bệnh nhân cũng có thể có những triệu chứng khác như nói khó, nuốt khó, rối loạn thị giác, mất thăng bằng. Trường hợp nặng, tổn thương não quá lớn, bệnh nhân có thể bị rối loạn tri giác, lơ mơ hoặc hôn mê, thậm chí có thể ngưng thở và tử vong rất nhanh. Một số trường hợp nhẹ, vận động tay chân phục hồi lại hoàn toàn sau khoảng thời gian 24 – 48 giờ, tuy nhiên trong đa số các trường hợp bệnh nhân bị yếu hoặc liệt vận động kéo dài.

Như vậy, để phòng ngừa tai biến mạch máu não, chúng ta cần điều trị sao cho bệnh nhân bị tăng huyết áp đạt được huyết áp bình ổn. Cụ thể phải hạ huyết áp tâm thu xuống dưới 140 mmHg và huyết áp tâm trương xuống dưới 90 mmHg nếu người bệnh không có đái tháo đường, huyết áp tâm thu xuống dưới 130 mmHg và huyết áp tâm trương xuống dưới 80 mmHg nếu người bệnh có đái tháo đường. Ngoài ra, phải điều trị bình ổn đường huyết nếu người bệnh có đái tháo đường, kiểm soát tốt cholesterol nếu người bệnh có tăng cholesterol máu. Các thuốc kháng tiểu cầu uống như aspirin và clopidogrel (biệt dược Plavix) rất hữu ích trong việc phòng ngừa đột quỵ và tái phát đột quỵ, vì các thuốc này phòng ngừa thành lập huyết khối xơ vữa động mạch. Về chế độ sinh hoạt và ăn uống, ông nên duy trì chế độ luyện tập thể dục vừa phải, ngưng hút thuốc lá nếu có hút, không nên dùng rượu mạnh. Hạn chế muối và chất béo động vật trong thức ăn. Tránh dùng các thức ăn lên men hoặc gia vị gây kích thích. Dùng nhiều rau xanh, đạm thực vật, dầu thực vật. Nên ăn kiêng và vận động để giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì. Tôi nghĩ ông cần tái khám định kỳ ở một BS chuyên khoa tim mạch để được tư vấn chi tiết bao gồm việc đánh giá các bệnh lý kèm theo tăng huyết áp như đái tháo đường, tăng cholesterol máu…nhằm phòng ngừa hiệu quả tai biến mạch máu não cũng như các tai biến khác về tim mạch. Điều trị tăng huyết áp và xơ vữa động mạch thường lâu dài, nếu không muốn nói là điều trị suốt đời.