Bệnh Huyết Khối

Tôi 63 tuổi, phát hiện huyết áp cao và xơ vữa động mạch từ năm 1996. Hàng ngày uống Amlodipin 0.5mg và ăn kiêng, thỉnh thoảng tôi còn thiếu máu não thoáng qua. Gần đây tôi đang tập thể dục còn bị thiếu máu não nặng hơn, tôi không tự chủ được, bị ngã đỗ xuống, sau đó tỉnh lại ngay và đi lại họat động bình thường. Xin hỏi BS hướng điều trị?

BS tư vấn rất thông cảm với lo lắng của ông, vì ông đã bị tăng huyết áp và xơ vữa động mạch hơn 10 năm. Xơ vữa động mạch là một bệnh thường xuất hiện kể từ tuổi trung niên bởi sự tích tụ chất béo trong thành các động mạch. Sự tích tụ chất béo này tạo thành các mảng xơ vữa động mạch. Mảng xơ vữa động mạch có thể ngày càng to dần gây chít hẹp lòng của động mạch. Khi mảng xơ vữa bị vỡ hoặc bị loét, huyết khối động mạch sẽ thành lập trên nền mảng xơ vữa ấy và gây tắc gần hoàn toàn hoặc hoàn toàn lòng động mạch. Vùng mô hoặc cơ quan được tưới máu nuôi bởi động mạch bị tắc hẹp sẽ bị thiếu máu nuôi. Xơ vữa động mạch có thể xảy ra ở nhiều mạch máu trong cơ thể: mạch vành nuôi tim (gây ra thiếu máu cục bộ cơ tim, nhồi máu cơ tim…, mà triệu chứng thường là đau thắt ngực), mạch máu não (biến chứng là nhồi máu não gây đột quỵ), động mạch thận (gây suy thận), các động mạch chi (có thể gây đau do hoại tử chi nếu tắc mạch chi cấp hoàn toàn). Những người sau đây dễ bị xơ vữa động mạch: tăng huyết áp, hoặc đái tháo đường, hoặc tăng cholesterol máu không được điều trị đúng, người lớn tuổi (nam trên 45 tuổi, nữ đã mãn kinh), những người béo phì hoặc thừa cân và những người có lối sống thụ động ít vận động thể lực, người trong gia đình có thân nhân trực hệ (cha hoặc mẹ hoặc anh chị em ruột) mắc bệnh tim sớm (bị nhồi máu cơ tim hoặc chết do bệnh tim trước 55 tuổi đối với nam và trước 65 tuổi đối với nữ).

Trở lại câu hỏi của ông, tôi nghĩ ông đã bị biến chứng do huyết khối xơ vữa động mạch tại mạch vành và mạch máu não mà triệu chứng là đau thắt ngực không ổn định và cơn thoáng thiếu máu não - thực chất là một cơn đột quỵ hay là tai biến mạch máu não – nhưng may mắn là nhẹ, nên phục hồi ngay hoặc trong vòng 24 – 48 giờ. Nguy cơ xảy ra biến chứng nặng, nguy hiểm hơn như nhồi máu cơ tim, nhồi máu não lớn hoặc xuất huyết não của ông khá cao. Ông cho biết hàng ngày chỉ dùng amlodipin và ăn kiêng, nhưng không rõ với điều trị này, huyết áp của ông ra sao, ngoài ra ông còn bệnh lý nào khác kèm theo không. Tôi nghĩ ông cần được điều trị phòng ngừa biến chứng huyết khối xơ vữa động mạch tích cực hơn nữa bằng cách phối hợp nhiều biện pháp:

• Người hút thuốc lá nhất thiết phải bỏ thuốc lá.

• Người thừa cân hoặc béo phì phải cố gắng giảm cân bằng cách ăn kiêng và tăng cường vận động thể lực. Chế độ ăn ít muối, ít chất béo và nhiều rau quả.
• Phải điều trị thật tích cực các bệnh gây xơ vữa động mạch như: tăng huyết áp, đái tháo đường, tăng cholesterol máu. Cụ thể phải kiểm soát tốt huyết áp (phải hạ huyết áp tâm thu xuống dưới 140 mmHg và huyết áp tâm trương xuống dưới 90 mmHg nếu người bệnh không có đái tháo đường, huyết áp tâm thu xuống dưới 130 mmHg và huyết áp tâm trương xuống dưới 80 mmHg nếu người bệnh có đái tháo đường), kiểm soát tốt đường huyết nếu người bệnh có đái tháo đường (điều chỉnh đường huyết lúc đói xuống dưới mức 126 mg/dL), kiểm soát tốt cholesterol nếu người bệnh có tăng cholesterol máu (hạ LDL cholesterol máu xuống dưới mức 100 mg/dL).
• Các thuốc kháng tiểu cầu uống như aspirin và clopidogrel (biệt dược Plavix) rất hữu ích trong việc phòng ngừa đột quỵ và đau thắt ngực tái phát, vì các thuốc này phòng ngừa thành lập huyết khối xơ vữa động mạch.

Ông có thể đến khám chuyên khoa tim mạch ở các bệnh viện… Điều trị tăng huyết áp và xơ vữa động mạch thường lâu dài, nếu không muốn nói là điều trị suốt đời. Bệnh nhân nên kiên nhẫn và tuân thủ tốt y lệnh điều trị. Tuyệt đối không nên tự ý dùng thuốc hoặc ngưng thuốc mà không tham khảo ý kiến BS.

Mong ông ổn định và an tâm điều trị.